Guarana to roślina znana w medycynie już od setek lat. W przeszłości popularna była przede wszystkim na kontynencie południowoamerykańskim, gdzie uważano jej spożywanie za dobroczynne dla zdrowia. Aktualnie guaranę znajdziemy w aptekach i sklepach ze zdrową żywnością w różnej postaci. Jakie są właściwości guarany i czy warto ją stosować?
Guarana – definicja ogólna
Guarana (Paullinia cupana) to roślina, pochodząca z rejonów Brazylii. Jest to pnącze z rodziny mydleńcowatych, osiągające wysokość nawet do 10 m. Jej liście są równie imponujące i osiągają do 40 cm, a składają się z dwóch par listków podłużnie ząbkowanych.
Guarana słynie przede wszystkim z nasion, które są bogate w kofeinę i inne substancje pobudzające. Właśnie ze względu na taki skład roślina ta znalazła swoje miejsce w wielu suplementach diety na koncentrację oraz w suplementach przedtreningowych dla sportowców.
Guarana – działanie
Guarana znana jest jednak nie tylko ze względu na zawartość kofeiny, ale też innych ważnych makroskładników. Jest to prawdziwa skarbnica witamin i minerałów, takich jak:
- witaminy z grupy B;
- witamina C;
- cholina;
- katechina;
- hipoksantyna;
- saponiny;
- adenina;
- teobromina;
- teofilina.
Najwięcej związków odżywczych znajdziemy w nasionach guarany i to ekstrakt z tej części rośliny najczęściej wykorzystywany jest w suplementach. Oprócz odżywienia organizmu guarana pomaga także w walce z infekcjami wirusowymi, bakteryjnymi i grzybiczymi. Znajdująca się w guaranie kofeina jest uwalniania do przewodu pokarmowego dość wolno, dlatego dodaje energii na dłużej, niż kawa czy herbata. Co więcej, nie wypłukuje magnezu i nie przyczynia się do nadmiernego pobudzenia nerwowości.
Guarana – właściwości
Bogaty skład guarany sprawia, że ma ona szerokie właściwości prozdrowotne.
Redukuje zmęczenie i poprawia koncentrację
Guarana jest najbardziej znana ze swoich właściwości pobudzających i wzmacniających skupienie. Substancja ta dodaje energii nie tylko pod względem fizycznym, ale może też redukować zmęczenie umysłowe, dlatego zalecana jest pracownikom, którzy spędzają długie godziny przed komputerem, wykonując pracę umysłową. Guarana dość często wykorzystywana jest jako składnik suplementów przedtreningowych i izotoników dla sportowców.
Wspiera profilaktykę chorób serca
Guarana zawiera dużą ilość antyoksydantów, które usprawniają krążenie krwi, mogące zapobiegać powstawaniu zakrzepów. Badania wykazały również, iż guarana może zredukować poziom „złego” cholesterolu LDL, a co za tym idzie także zmniejszać jego odkładanie się na ściankach. Nadmiar cholesterolu LDL jest częstą przyczyną rozwoju choroby wieńcowej i miażdżycy.
Wpływa pozytywnie na kondycję i wygląd skóry
Kofeina i inne alkaloidy zawarte w guaranie zapobiegają nadmiernemu odkładaniu się tłuszczu w komórkach. Takie działanie sprawia, że guarana może wykazywać działanie, redukujące cellulit. Co więcej, zawarte w substancji antyoksydanty redukują ilość wolnych rodników, a więc mogą spowalniać procesy starzenia się.
Guarana na odchudzanie
Zawarte w guaranie substancje pobudzające, zwiększają motywację do działania, mogą przyczynić się więc do wykonywania intensywniejszych treningów. Takie właściwości sprzyjają więc szybszemu spalaniu tkanki tłuszczowej u osób aktywnych. Szacuje się także, że kofeina może wspomagać metabolizm od 3 do 11% przez 12 godzin od jej spożycia. Guarana nie bez powodu znalazła swoje zastosowanie także w suplementach na odchudzanie.
Czy guarana jest szkodliwa?
Guarana to substancja naturalna, która w odpowiedniej dawce dla większości osób będzie bezpieczna. Oczywiście trzeba wziąć pod uwagę, że jest to składnik o wysokiej zawartości kofeiny, a to oznacza, że należy uważać, aby go nie przedawkować. Spożywanie suplementów z guaraną w nadmiernych ilościach może wywołać efekt przeczyszczający. Wszystkie preparaty z zawartością ekstraktu z tej rośliny powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami producenta, a wyciągi z guarany zażywane z umiarem.
Po jakim czasie działa guarana?
Jak już wcześniej wspomnieliśmy, kofeina z guarany jest dość powoli uwalniana, dlatego na efekt trzeba chwilę poczekać. Suplementy zaleca się brać ok. 30 minut - 1 godzinę przed planowanym treningiem. Kiedy jednak efekt pobudzający już zacznie działać, otrzymujemy niezłego „kopa”, który będzie trwał dłużej niż po wypiciu filiżanki kawy.
Guarana – dawkowanie
Nie ma określonych wytycznych, dotyczących tego, w jakich ilościach powinno się stosować guaranę, aby wykazywała najlepszą skuteczność. Najlepszym sposobem jest stosować się do zaleceń producenta danego suplementu. Według badań optymalna dawka wynosi ok. 50-75 mg na dobę w przypadku ekstraktu. Maksymalnie dopuszcza się stosowanie 100 mg guarany dziennie, podzielone w dwóch dawkach po 50 mg.
Sproszkowane nasiona guarany można stosować w większych ilościach. W tym przypadku zalecane dawki to 1-2 łyżeczki dziennie, choć nawet 0,2 g guarany powinno już dawać pozytywne rezultaty. Guaranę często systematycznie stosują sportowcy w celu zwiększenia wytrzymałości i wydolności organizmu.
Guarana – przeciwwskazania
Preparatów na bazie guarany nie powinny stosować osoby z nadciśnieniem tętniczym, chorobami przewlekłymi oraz chorujący na chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy. Nie zaleca się stosowania guarany u kobiet w ciąży i karmiących oraz u dzieci. W razie wątpliwości warto skontaktować się z lekarzem.
Choć guarana stosowana w odpowiednich dawkach nie powinna powodować działań niepożądanych, w niektórych przypadkach lub przy spożyciu zbyt dużej ilości suplementu, mogą pojawić się:
- niepokój;
- zaburzenia snu;
- bóle głowy;
- problemy żołądkowe;
- zgaga;
- nieregularna praca serca;
- nudności;
- kłopoty z koncentracją.
W przypadku zaobserwowania któregokolwiek z wymienionych objawów zaleca się zmniejszyć ilość spożywanej substancji lub zrezygnować z niej na jakiś czas.
Guarana po treningu – czy to pomaga?
Guarana stosowana jest częściej przed treningiem w celu zapewnienia organizmowi dodatkowego paliwa do działania. Ze względu na właściwości pobudzające, może wpływać na wydajność i efektywność treningów.
