Jakie jest najlepsze ćwiczenie rozwijające całe ciało? Wielu bywalców siłowni bez wahania wskaże martwy ciąg. Z kolei miłośnicy treningu funkcjonalnego na pierwszym miejscu postawią ćwiczenie zwane tureckim wstawaniem z odważnikiem kulowym, z angielskiego turkish get up (TGU). Patrząc z boku, można odnieść wrażenie, że nie jest ono zbyt skomplikowane, jednak w rzeczywistości jest to bardzo złożony ruch angażujący całe ciało. Prawidłowe wykonanie tego ćwiczenia wymaga współdziałania wielu grup mięśniowych i doskonałej koordynacji ruchowej. TGU przynosi bardzo wiele korzyści dla naszej ogólnej sprawności, siły i zwinności. W tym poradniku pokażemy krok po kroku jak wykonywać tureckie wstawanie oraz omówimy jego zalety.
Tureckie wstawanie - zasady ogólne
Jaka jest geneza tureckiego wstawania? Wbrew nazwie jego historia zaczęła się w XVII-wiecznej Rosji, gdzie odważniki kulowe (kettlebell) były wykorzystywane w treningu siłowym żołnierzy carskiej armii. Obecnie popularne kettle są jednym z najczęściej wykorzystywanych sprzętów treningowych, jakie możemy spotkać w niemal każdej siłowni czy klubie crossfit, gdzie są częścią wielu WOD-ów (workout of the day).
Początkowo TGU wykonywano z pozycji siadu tureckiego i prawdopodobnie stąd właśnie, pochodzi nazwa ćwiczenia.
Nauka prawidłowego wykonywania tureckiego wstawania wymaga od nas wiele cierpliwości i samozaparcia. W tym przypadku doskonale sprawdza się powiedzenie: „trening czyni mistrza”. Samodzielna nauka może być problematyczna, dlatego szczególnie na samym początku warto skorzystać z porad kogoś bardziej doświadczonego.
Pierwsze próby powinniśmy wykonywać bez odważnika kettlebell. Znacznie ułatwi nam to dalszą naukę, gdy będziemy korzystać z niewielkiego obciążenia w postaci małego kettla lub chociażby butelki z wodą. Dopiero gdy opanujemy właściwą technikę wykonywania TGU, możemy przystąpić do zwiększania wagi używanego sprzętu.
Oto najważniejsze zasady wykonywania tureckiego wstawania:
- Prawidłowe oddychanie i napinanie mięśni brzucha dla zwiększenia stabilności;
- prawidłowe skupienie wzroku podczas każdego etapu wstawania;
- prawidłowe ułożenie dłoni;
- płynne i powolne wykonywanie ćwiczenia.
Tureckie wstawanie – zalety
Turkish get up jest ćwiczeniem o charakterze globalnym pobudzającym do pracy wiele grup mięśniowych jednocześnie. Najbardziej zaangażowane są mięśnie brzucha, zarówno warstwy powierzchowne, jak i głębokie, które odpowiedzialne są za utrzymywanie prawidłowej postawy ciała w spoczynku oraz podczas ruchu. W różnych fazach ćwiczenia do pracy włączają się mięśnie nóg, obręczy barkowej, klatki piersiowej, pleców oraz ramion. Tureckie wstawanie wykonywane poprawnie przekłada się na:
- Zwiększenie mobilności i stabilności w stawach barkowych i biodrowych;
- zwiększenie ogólnej siły i wytrzymałości mięśniowej;
- poprawę koordynacji ruchowej i czucia głębokiego;
- wzmocnienie mięśni posturalnych;
- zwiększenie odporności na kontuzje.
Wykonywanie tureckiego wstawania może poprawić nasze wyniki w innych ćwiczeniach, w których wykorzystujemy mięśnie pracujące podczas TGU. Wzmocnienie mięśni ramion, barków i klatki piersiowej znacznie zwiększy nasze możliwości siłowe we wszelkich ruchach wyciskania. Lepsza stabilność i koordynacja ułatwią wykonywanie takich ćwiczeń jak przysiady czy martwy ciąg oraz zabezpieczą nasze ciało przed wystąpieniem urazów i kontuzji.
Tureckie wstawanie może być także bardzo skutecznym sposobem na zrzucenie zbędnej tkanki tłuszczowej. W tym celu konieczna będzie redukcja używanego obciążenia, co pozwoli na wykonywanie ćwiczenia w szybszym tempie. TGU spala znacznie większą ilość kalorii w takim samym czasie niż inne popularne metody treningu cardio, takie jak bieganie, jazda na rowerze stacjonarnym lub orbitreku, a dodatkowo wzmacnia nasze mięśnie.
Tureckie wstawanie - technika ćwiczenia
Kluczowym elementem decydującym o skuteczności i bezpieczeństwie wszystkich ćwiczeń, w tym tureckiego wstawania jest prawidłowa technika. Niezwykle ważne jest utrzymywanie prawidłowej postawy ciała oraz odpowiednie napinanie mięśni przez cały czas trwania ćwiczenia. Po pierwsze, łopatki powinny być ustabilizowane w pozycji retrakcji i depresji. Dzięki temu praca mięśni i stawów zlokalizowanych w obręczy barkowej przebiegać będzie właściwie i efektywnie.
Niezmiernie ważne jest prawidłowe oddychanie, które aktywuje mięśnie głębokie brzucha i zwiększa naszą stabilność. Przed każdym etapem ćwiczenia należy wziąć głęboki wdech i powoli wypuszczać powietrze w trakcie trwania ruchu.
Kolejną ważną kwestią jest sposób trzymania kettla. Ręka z obciążeniem powinna być cały czas wyprostowana w pozycji prostopadłej do podłoża. Nadgarstek również musi być ustawiony w pozycji neutralnej. Wszelkie zgięcia lub wyprosty mogą spowodować bolesne urazy delikatnych struktur stawu nadgarstkowego.
Tureckie wstawanie z kettlem
Tak jak już wspominaliśmy, na początku nauki TGU warto skorzystać z pomocy trenera, który dokładnie pokaże nam każdy etap ćwiczenia. Doskonalenie techniki powinniśmy wykonywać „na sucho” bez użycia żadnego obciążenia. Poniżej prezentujemy krok po kroku jak wykonać tureckie wstawanie.
- Połóż się w pozycji embrionalnej na prawym boku z odważnikiem przy ciele.
- Złap oburącz uchwyt odważnika kettlebell. Twoja prawa ręka powinna znajdować się pod uchwytem kettlebell, z kolei lewa ręka zakrywać jego górną część. Przyciągnij się do odważnika tak, by znalazł się przy dolnej części klatki piersiowej.
- Trzymając mocno odważnik przy klatce piersiowej, przetocz się na plecy do pozycji leżącej. Nogi trzymaj wyprostowane i wraz z lewą ręką odwiedzione o około 45 stopni od osi ciała. Następnie ugnij prawą nogę w kolanie i oprzyj stopę płasko na podłożu.
- Używając obu rąk, wyciśnij kettlebell w kierunku sufitu tak, aby znajdował się dokładnie nad prawym barkiem. Trzymaj uchwyt kettla na całkowicie wyprostowanym ramieniu i nadgarstku. Od tego momentu skieruj wzrok na odważnik.
- Odepchnij się prawą stopą od podłoża i oprzyj ciężar ciała na lewym łokciu. Następnie wyprostuj lewe ramię. Odważnik powinien znajdować się idealnie nad prawym barkiem. Pamiętaj o ściągniętych łopatkach i napiętych mięśniach brzucha.
- Oderwij biodra od podłoża i unieś je ku górze. Ciężar spoczywa teraz na lewym ramieniu, stopie nogi prawej i na bocznej części stopy nogi lewej. Następnie wsuń pod siebie nogę wyprostowaną i oprzyj ją kolanem o podłoże.
- Oderwij lewą rękę od podłoża i płynnie przejdź do pozycji wykroku, ustawiając tułów w pozycji wyprostowanej.
- Wstań, prostując nogi w kolanach, a następnie dostaw lewą stopę do prawej. Ręka trzymająca odważnik powinna być wyprostowana nad głową, brzuch i pośladki napięte, łopatki ściągnięte i obniżone.
- Wykonaj wszystkie czynności w odwrotnej kolejności, aby wrócić do pozycji początkowej.
Tureckie wstawanie z człowiekiem
Tureckie wstawanie można wykonywać na wiele różnych sposobów. W niektórych wersjach tego ćwiczenia odważnik kettlebell zastępuje się sztangą, hantlem lub workiem treningowym typu sandbag. Co ciekawe, w popularnych serwisach internetowych możemy znaleźć prawdziwie akrobatyczne wyczyny zaawansowanych adeptów treningu funkcjonalnego, którzy jako obciążenie wykorzystują ciężar innego człowieka. Tureckie wstawanie z człowiekiem wymaga ogromnej siły oraz doskonałej równowagi i czucia własnego ciała.