Łokieć tenisisty to niezwykle dokuczliwe schorzenie objawiające się przewlekłym bólem zlokalizowanym w obrębie nadkłykcia bocznego kości ramiennej. Dolegliwości są wynikiem zmian przeciążeniowych przyczepów mięśni prostowników palców i nadgarstka Nasilają się w momencie wykonywania ruchu prostowania ręki. Do przeciążenia dochodzi najczęściej w ręce dominującej, którą regularnie wykonujemy daną czynność. W następstwie nakładających się mikrourazów pojawią się zmiany degeneracyjne ścięgien wywołujące ból i ograniczające ruchomość kończyny. Jakie są przyczyny wystąpienia łokcia tenisisty? Jakie są metody leczenia i zapobiegania? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w poniższym artykule.
Łokieć tenisisty – jak powstaje?
Wbrew nazwie schorzenie to nie dotyka wyłącznie osób grających w tenisa. Na ryzyko jego wystąpienia narażone są wszystkie osoby, które ze względów zawodowych czy innych wykonują długotrwale powtarzające się schematy ruchowe za pomocą jednej ręki. W wyniku tego dochodzi do pojawienia się mikrourazów włókien kolagenowych przyczepów mięśni prostowników palców i nadgarstka. Dalsze pogłębianie się mikrourazów grozi uszkodzeniem ścięgien i znacznym osłabieniem mięśni. Co ciekawe, łokieć tenisisty pojawia się także u osób, które nie są aktywne fizycznie i nie wykonują zawodowo żadnej powtarzającej się czynności. Nieużywane i słabo rozwinięte mięśnie zanikają, co naraża na osłabienie ich przyczepy. Łokieć tenisisty to schorzenie dotykające najczęściej osoby pracujące przy komputerze, mechaników, hydraulików, fryzjerów, masażystów, dentystów czy stolarzy. Na łokieć tenisisty często cierpią osoby ćwiczące na siłowni, które regularnie wykonują powtarzające się ruchy, a w dodatku z dużą intensywnością i pod sporym obciążeniem.
Jakie są objawy?
Głównym objawem łokcia tenisisty jest ból w obrębie nadkłykcia bocznego kości ramiennej, w miejscu, gdzie znajdują się przyczepy mięśni odpowiadających za takie funkcje jak: prostowanie palców i nadgarstka, chwytanie, zaciskanie pięści, oraz ruchy rotacyjne przedramienia. Dolegliwości są na tyle silne, że bardzo utrudniają wykonywanie codziennych czynności, tym bardziej że ból często „promieniuje” na całe ramię. W zaawansowanym łokciu tenisisty mogą wystąpić dodatkowe objawy, w tym obrzęk w miejscu przeciążenia, sztywność stawów, oraz osłabienie okolicznych grup mięśniowych.
Diagnoza łokcia tenisisty
Zdiagnozowanie łokcia tenisisty wymaga przeprowadzenia specjalnych testów funkcjonalnych oceniających staw łokciowy. Najczęściej wykonywane są testy Cozena i Milla. Do wykazania zespołu bólowego bocznego przedziału stawu łokciowego niezbędny jest także wywiad medyczny oraz badanie palpacyjne przeprowadzane przez lekarza lub fizjoterapeutę.
Test Cozena
Test Cozena pozwala w bardzo łatwy i szybki sposób wykazać istnienie łokcia tenisisty. Aby go przeprowadzić, pacjent umieszcza przedramię w wygodnej pozycji, a osoba wykonująca test stabilizuje staw łokciowy chwytając go w okolicy nadkłykcia bocznego. Następnie pacjent zaciska pięść i wykonuje ruch pronacji przedramienia (rotuje na zewnątrz) oraz odwodzi nadgarstek w kierunku promieniowym. Fizjoterapeuta kładzie swoją dłoń na pięści pacjenta, delikatnie dociskając. Zadaniem osoby badanej jest wykonane wyprostu nadgarstka, starając się przełamać opór. Jeśli pacjent poczuje ból w części prominiowej przedramienia lub w okolicy stawu łokciowego, test ma wynik dodatni.
Test Milla
Test Milla jest kolejną metodą diagnozowania łokcia tenisisty. Wykonuje się go w pozycji stojącej. Fizjoterapeuta lub lekarz jedną ręką chwyta i stabilizuje ramię pacjenta w okolicy kłykci kości ramiennej i zgina przedramię pacjenta do pozycji 90 stopni. Następnie ustawia przedramię w pozycji pronacji i zgina dłoniowo staw nadgarstkowy. Z tej pozycji wykonuje wyprost w stawie łokciowym. Test daje wynik pozytywny jeśli w momencie wykonywania wyprostu pacjent skarży się na przeszywający ból w okolicy nadkłykcia bocznego kości ramiennej.
Metody leczenia łokcia tenisisty
Opisane powyżej metody diagnostyczne pozwalają wykryć obecność entezopatii nadkłykcia bocznego kości ramiennej, czyli łokcia tenisisty. Dzięki temu można odpowiednio wcześnie wdrożyć leczenie, co znacznie zwiększa szansę szybkiego powrotu do pełnej sprawności. Najczęściej wykorzystuje się leczenie zachowawcze połączone z przyjmowaniem leków przeciwbólowych, jeśli dolegliwości są szczególnie uporczywe.
Leczenie zachowawcze
Najskuteczniejszą metodą leczenia łokcia tenisisty jest zmodyfikowanie lub całkowite wyeliminowanie z codziennej aktywności tych czynności, których wykonywanie powoduje pojawienie się dolegliwości bólowych. Zaleca się maksymalne ograniczenie ruchów ręki objętej schorzeniem. Warto zastosować w tym celu ortezę stawu łokciowego, czyli opaskę wykonaną z elastycznego materiału, która stabilizuje staw oraz zwiększa miejscowo ukrwienie tkanek, co sprzyja szybszej regeneracji uszkodzonych struktur. Zaawansowane metody leczenia obejmują także wstrzykiwanie osocza bogatopłytkowego, które bardzo intensywnie pobudza procesy naprawcze. Dla zmniejszenia bólu można stosować zimne okłady.
Fizjoterapia
We wczesnym stadium rozwoju łokcia tenisisty, gdy nie doszło jeszcze do uszkodzenia struktur mięśniowych, bardzo pomocny może być masaż poprzeczny, który rozluźnia mięśnie przedramienia i zmniejsza odczuwanie bólu.
Jako wsparcie często stosowany jest kinesiotaping, czyli rozluźnianie i normalizowanie pracy osłabionych mięśni za pomocą specjalnych plastrów. Kinesiotaping działa także na receptory powierzchniowe, dzięki temu znacznie redukuje intensywność odczuwanych dolegliwości.
Inną metodą jest terapią falą uderzeniową, która rozbija powstałe zwapnienia oraz tworzy mikrouszkodzenia tkanek, sprzyjając zmaksymalizowaniu procesów regeneracyjnych w danym obszarze. Fala uderzeniowa pobudza mikrokrążenie oraz działa przeciwbólowo. Tę metodę można zastosować wyłącznie, wtedy gdy nie doszło do uszkodzenia mięśni.
Łokieć tenisisty, a siłownia?
Łokieć tenisisty to bolesne schorzenie, które uniemożliwia wykonywanie większości ćwiczeń na górne partie naszego ciała. Niezbędna będzie kilkutygodniowa przerwa od treningu lub znaczne zmodyfikowanie planu w taki sposób, by jak najmniej angażować rękę objętą schorzeniem. Osobom aktywnym, które nie chcą robić przerwy w treningu, pozostają jedynie ćwiczenia na dolne partie mięśniowe z wyłączeniem tych, które wymagają mocnego trzymania sztangi lub hantli, takich jak wykroki, zakroki, przysiady bułgarskie czy martwy ciąg.
W przypadku łokcia tenisisty niezwykle ważna jest odpowiednia profilaktyka. Osoby trenujące siłowo powinny zadbać o właściwą rozgrzewkę przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń ze znacznym ciężarem. Warto stosować specjalne maści rozgrzewające, które pobudzają krążenie krwi w miejscach zagrożonych kontuzją. Bardzo przydatnym gadżetem może być stabilizator łokcia, który wspomaga i odciąża okolice stawu. Należy także pamiętać o odpowiedniej regeneracji i suplementacji. Pomocny może być kolagen oraz siarczan chondroityny.
