Mięśnie brzucha stanowią jedną z większych grup w ciele człowieka i pełnią wiele ważnych funkcji. Jednym z najważniejszych zadań tych mięśni jest ochrona narządów wewnętrznych, zlokalizowanych w jamie brzusznej. Jest to też grupa, która w dużym stopniu odpowiada za utrzymanie prawidłowej postawy ciała. Jakie są rodzaje mięśni brzucha i jakie pełnią funkcje w ciele człowieka?
Mięśnie brzucha – anatomia i budowa
Mięśnie brzucha znajdują się w okolicy jamy brzusznej i chronią znajdujące się w jej wnętrzu narządy. Grupę tę dzieli się na dwa rodzaje:
- mięśnie brzucha przednio-boczne;
- mięśnie brzucha tylne.
Mięśnie brzucha – rodzaje i podział
Do bocznych i przednich mięśni brzucha zaliczamy:
- mięsień skośny zewnętrzny (musculus obliquus externus abdominis);
- mięsień skośny wewnętrzny (musculus obliquus internus abdominis);
- mięsień poprzeczny brzucha (musculus transversus abdominis);
- mięsień prosty brzucha (musculus rectus abdominis)
- mięsień piramidowy (musculus pyramidalis).
Tylne mięśnie brzucha składają się z mięśnia czworobocznego lędźwi i grupy mięśni międzypoprzecznych lędźwi.
Mięsień poprzeczny brzucha
Mięsień poprzeczny brzucha ma swój początek na powierzchni wewnętrznej cząstek żebrowych od 7 do 12, na wardze wewnętrznej grzebienia biodrowego i w okolicy więzadła pachwinowego i powięzi piersiowo - lędźwiowej. Przyczep końcowy mięśnia poprzecznego brzucha znajduje się na grzebieniu kości łonowej, do której przyczepia się przy pomocy ścięgna, i w obrębie krasy białej. Mięsień poprzeczny zaliczany jest do mięśni wydechowych, ponieważ zwęża klatkę piersiową.
Mięśnie skośne brzucha
Mięśnie skośne brzucha dzielą się na dwa rodzaje: mięsień skośny zewnętrzny i mięsień skośny wewnętrzny.
Mięsień skośny zewnętrzny stanowi najbardziej zewnętrzną część tej grupy mięśniowej. Rozpoczyna się na powierzchni zewnętrznej żeber od 5 do 12. Przyczep końcowy tego mięśnia znajduje się na guzku łonowym i kolcu biodrowym przednim górnym, wardze zewnętrznej grzebienia łonowego i okolicy kresy białej. Mięsień skośny zewnętrzny brzucha uczestniczy w ruchach klatki piersiowej oraz ruchach kręgosłupa. Wspomaga ruchy miednicy i bierze udział w oddychaniu, a dokładniej w fazie wydechu.
Mięsień skośny wewnętrzny brzucha ma przyczep początkowy w obszarach powięzi piersiowo-lędźwiowej, wargi pośredniej grzebienia biodrowego i bocznej części więzadła pachwinowego. Przyczep końcowy mięśnia wewnętrznego skośnego znajduje się na dolnych brzegach żeber od 10 do 12, grzebieniu kości łonowej, do którego przyczepiony jest przez ścięgno i w obrębie krasy białej. Odpowiada za skręcanie i pochylanie tułowia.
Mięsień prosty brzucha
Przyczep mięśnia prostego brzucha znajduje się na wyrostku mieczykowatym i na powierzchni zewnętrznej chrząstek żebrowych od 5 do 7. Końcowy przyczep mięśnia prostego zlokalizowany jest w spojeniu łonowym i na grzebieniu łonowym. Jest to jeden z mięśni wydechowych. Bierze udział w zginaniu tułowia ku przodowi.
Mięśnie głębokie brzucha
Mięśnie głębokie brzucha inaczej nazywane są mięśniami core lub mięśniami stabilizującymi. Jest to gruba niezbędna do wykonywania podstawowych czynności ruchowych. Mięśnie głębokie pracują praktycznie przy każdej aktywności fizycznej, nie tylko w zakresie uprawiania sportu, ale też dźwigania zakupów czy wchodzenia po schodach. Mówiąc o mięśniach głębokich, mamy na myśli przede wszystkim: mięśnie dna miednicy, przeponę, mięsień poprzeczny brzucha, mięsień wielodzielny. Osoby, które chcą uzyskać ładny, płaski brzuch, niestety często zapominają, że ćwiczenia na brzuch powinny zawierać także wariacje, wzmacniające tę grupę. Do ćwiczeń, stymulujących mięśnie głębokie, zaliczamy między innymi popularną deskę oraz różne kombinacje tej jednostki treningowej.
Mięśnie brzucha – mięśnie ściany tylnej
W tej grupie wyróżniamy mięsień czworoboczny lędźwi, który swój początek ma na wyrostkach żebrowych kręgów lędźwiowych od L1 do L5, wardze wewnętrznej grzebienia biodrowego i w obrębie więzadła biodrowo-lędźwiowego. Przyczep końcowy zlokalizowany jest na dolnym brzegu żebra dwunastego i na trzonie dwunastego kręgu piersiowego. Mięsień czworoboczny lędźwi odpowiada za stabilizację kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, bierze też udział w zginaniu tułowia w kierunku bocznym.
Mięsień lędźwiowy mniejszy zaczyna się na trzonach ostatniego kręgu piersiowego i pierwszego kręgu lędźwiowego. Jego zakończenie występuje w okolicy powięzi biodrowo-lędźwiowej. Jego funkcją jest napinanie powięzi biodrowej i łuku biodrowo łonowego.
W mięśniu lędźwiowym większym przyczep początkowy zlokalizowany jest na powierzchniach bocznych dwunastego kręgu piersiowego i pierwszego kręgu lędźwiowego i na wyrostkach żebrowych kręgów lędźwiowych od L1 do L4.
Dlaczego warto wzmacniać mięśnie brzucha?
Głównym powodem, dla którego większość osób decyduje się na trening brzucha, jest jego wymodelowanie. Tymczasem jest to grupa mięśni, której wzmacnianie ma również znaczenie dla naszego zdrowia. To właśnie mięśnie brzucha odpowiedzialne są między innymi za utrzymanie odpowiedniej postawy ciała i stabilizację. Mięśnie brzucha pracują podczas każdego wysiłku fizycznego, niestety często są zaniedbywane, przez co zwiększa się ryzyko przeciążenia i urazów. Warto postawić na trening mięśnie brzucha, wystarczy już 5-10 minut 3 razy w tygodniu, aby uzyskać efekty. Co więcej, ćwiczenia na brzuch możemy wykonywać w domu, zarówno bez sprzętu, jak i wykorzystując drobne akcesoria treningowe.
