Biohacking to pojęcie, o którym nie każdy słyszał, a które może mieć duże znaczenie dla osób aktywnych. W kontekście biohackingu można mówić o ruchu, który staje się coraz popularniejszy wśród sportowców, którym zależy na osiągnieciu optymalnego zdrowia, sprawności, wydajności i samopoczucia. Można to zrobić poprzez tzw. hakowanie własnego umysłu i ciała. W tym artykule zajmiemy się pojęciem biohackingu, wyjaśnimy, co to jest, na czym polega i z czym właściwie wiąże się cała filozofia.
Biohacking - co to znaczy?
Termin biohacking nie ma jednej, określonej definicji. Nie znajdziemy konkretnej formułki, dotyczącej tego terminu w encyklopedii lub słowniku. Ze względu na to, że jest to pojęcie stosunkowo nowe, które wciąż się rozwija, trudno też znaleźć wiele artykułów naukowych na ten temat, choć stopniowo pojawia się ich coraz więcej.
Ogólnie mówiąc, można powiedzieć, że biohacking odnosi się do eksperymentowania z własnym ciałem i umysłem, w celu osiągnięcia lepszej wydajności i samopoczucia, a dla osób aktywnych, także lepszych wyników w sporcie. Biohakerzy mogą korzystać z różnych elementów biohackingu, to znaczy, że mają do wyboru najróżniejsze narzędzia i techniki, które pomogą im osiągnąć wyznaczone cele. Z założenia wszystkie dostępne metody powinny mieć naukowe potwierdzenie w zakresie skuteczności i korzyści dla ciała i umysłu.
Biohacking - zasady ogólne
W skład pojęcia biohackingu wchodzą najnowsze odkrycia naukowe z różnych dziedzin, między innymi:
- dietetyki klinicznej;
- dietetyki sportowej;
- medycyny funkcjonalnej;
- psychologii;
- psychodietetyki.
Powyższe dziedziny nieustannie ewoluują, co oznacza, że ewoluuje także samo pojęcie biohacikngu oraz wykorzystywane w ruchu techniki. Głównym zadaniem tej idei jest zwiększenie efektywności pracy fizycznej oraz psychicznej, a także polepszenie zdrowia, co ma wpłynąć na ogólnie lepszą jakość życia, a dla sportowców stanowi idealną szansę na zwiększenie motywacji do treningu.
Można wyróżnić trzy główne założenia biohackingu:
-
gaszenie stanów zapalnych w organizmie: polega na pozbyciu się czynników, które mogą działać na organizm prozapalnie oraz wprowadzaniu działań i suplementów, mających działanie przeciwzapalne, aby poprawić ogólną kondycję ciała i zredukować uszkodzenia, dokonane przez utrzymujące się stany zapalne;
-
wsparcie gospodarki hormonalnej: hormony mają bardzo duże znaczenie dla prawidłowego działania całego organizmu, niestety często nasza gospodarka hormonalna jest zaburzona, co może powodować różnego rodzaju dysfunkcje. Istnieje wiele metod, mających na celu uregulowanie gospodarki hormonalnej organizmu, co może pomóc w utrzymaniu odpowiedniej wagi, utrzymaniu stosownego poziomu energii, a także zapobiegać rozwojowi wielu chorób;
-
wsparcie pracy mitochondriów: w przypadku, gdy prowadzimy zbyt szybkie, intensywne tempo życia i nasz organizm nie ma czasu się naładować, może dojść do zaburzeń pracy mitochondriów, nazywanych także "wewnętrznymi bateriami człowieka". W efekcie może dojść do stanów przewlekłego zmęczenia, utraty motywacji i siły oraz pogorszenia jakości życia.
Biohacking - nadrzędne cele
Ogólne cele biohackingu to poprawa jakości i wydajności życia, które można osiągnąć różnymi metodami. Oczywiście każda osoba może wyznaczać sobie cele nadrzędne, w zależności od tego, co chce osiągnąć.
W tym artykule przedstawimy nadrzędne i główne cele biohackingu w sporcie:
-
poprawa wydajności fizycznej: w sporcie biohacking koncentruje się na optymalizacji zdolności fizycznych poprzez trening, dietę, suplementację oraz techniki regeneracyjne. Celem jest zwiększenie siły, wytrzymałości, szybkości i koordynacji.
-
skrócenie czasu regeneracji: biohackerzy sportowi stosują techniki regeneracyjne, takie jak krioterapia, floating (terapia deprywacyjna), czy suplementy przyspieszające regenerację mięśni, aby szybciej wrócić do formy po intensywnych treningach.
-
optymalizacja diety i suplementacji: biohacking w sporcie często obejmuje precyzyjnie dostosowaną dietę i suplementację, która wspiera specyficzne cele sportowe, takie jak budowanie masy mięśniowej, redukcja tkanki tłuszczowej czy zwiększenie wydolności.
-
zarządzanie stresem i koncentracją: sportowcy wykorzystują techniki mentalne, takie jak medytacja, techniki oddechowe, czy biofeedback, aby lepiej radzić sobie ze stresem i poprawić koncentrację przed zawodami.
-
zapobieganie kontuzjom: biohacking może obejmować także prewencję urazów poprzez analizę biomechaniczną ruchu, odpowiednie techniki rozciągania, oraz monitorowanie stanu zdrowia za pomocą technologii.
Biohacking w sporcie przydatny jest praktycznie w każdej dyscyplinie. Z metod poprawy jakości treningu korzystają między innymi sportowcy, uprawiający kulturystykę naturalną, jak również miłośnicy crossfitu czy ćwiczeń kondycyjnych. W zależności od zastosowanych technik każda osoba aktywna, stosując biohacking ma szansę na poprawę efektów swoich treningów.
Biohacking - najpopularniejsze metody i techniki
Technik i metod biohackingu jest naprawdę bardzo dużo i w rzeczywistości każda osoba może postawić na takie, które wydają się odpowiednie dla indywidualnych celów i potrzeb. Poniżej przedstawiamy kilka możliwości dla osób, które chcą postawić na poprawę jakości życia.
Praca nad postawą ciała
Zła postawa ciała to nawyk, który z biegiem czasu u każdego wywoła nieprzyjemne dolegliwości. Zgodnie z filozofią biohackingu, warto przynajmniej 10 minut dziennie poświęcać na ćwiczenia, mające na celu poprawę postawy ciała, takie jak: rozciąganie, rollowanie i inne ćwiczenia stabilizacyjne.
Dieta
Wśród metod, związanych z dietą i odżywianiem, które często wykorzystywane są w biohackingu, wyróżniamy takie sposoby żywienia, jak:
-
Dieta ketogeniczna: dieta niskowęglowodanowa, bogata w tłuszcze, która zmusza organizm do spalania tłuszczu jako głównego źródła energii, co może prowadzić do utraty wagi i poprawy wydolności umysłowej.
-
Post przerywany: Metoda jedzenia, która polega na naprzemiennym okresie postu i jedzenia, np. 16 godzin postu i 8 godzin jedzenia. Może to poprawić metabolizm, zwiększyć poziom energii i wspomóc regenerację.
-
Suplementacja: Wykorzystanie suplementów diety, takich jak witaminy, minerały, adaptogeny (np. ashwagandha, rhodiola), nootropiki (substancje wspomagające funkcje poznawcze, np. L-teanina, kofeina), aby poprawić zdrowie i wydajność.
Biohacking dla sportowców
Wśród metod biohackingu związanych z aktywnością fizyczną, można wyróżnić różne formy treningowe, takie jak trening wysokointensywny HIIT, polegający na krótkich, ale intensywnych sesjach treningowych, które mogą poprawić wydolność cardio i spalić więcej kalorii w krótszym czasie. Inną metodą jest kulturystyka naturalna lub trening oporowy, skupione na budowaniu masy mięśniowej i zwiększeniu siły. Nie wolno zapominać również o technikach regeneracyjnych, mających znaczenie nie tylko dla zdrowego budowania mięśni, ale też redukcji stresu.
Poprawa jakości snu
W biohackingu silną wagę przywiązuje się do odpowiedniej jakości snu. Badania wykazały, że osoby, które nie dostarczają sobie odpowiedniej jakości snu, są bardziej narażone na cukrzycę i otyłość. Jakość snu można poprawić, wykorzystując różnego rodzaju techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, czy joga, oraz stosując odpowiednie suplementy diety.
Redukcja stresu
Stres to zjawisko, które towarzyszy praktycznie każdemu w codziennym życiu i wielokrotnie ma negatywny wpływ na jakość życia. Redukcja stresu jest jednym z elementów biohackingu, który może mieć duże znaczenie dla uzyskania lepszego zdrowia i samopoczucia. Stres można redukować na różne sposoby. Świetnie sprawdzają się techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, joga, masaże. Zmniejszyć napięcie nerwowe pomaga też odpowiednia ilość snu, a wielu biohackerów korzysta także z różnego rodzaju suplementów, takich jak adaptogeny czy produkty nootropowe, które pomagają przywrócić równowagę organizmu.
Jakie są korzyści zdrowotne związane z biohackingiem?
Każda osoba, która kiedykolwiek skorzystała z metod biohackingu może wyróżnić szereg korzyści, wynikających z tego sposobu życia. Wśród najczęściej wspominanych, możemy wymienić między innymi:
- poprawę zdolności fizycznych;
- wyrównanie parametrów życiowych, takich jak ciśnienie tętnicze;
- poprawa zdolności koncentracji, wpływająca na lepsze efekty uczenia się;
- zwiększenie poziomu energii;
- zmniejszenie poziomu stresu, zwiększenie harmonii życiowej;
- zmniejszenie objawów depresji;
- ogólna poprawa samopoczucia.
Biohacking - suplementy pomocne w biohackingu
Efekty biohackingu łatwiej osiągnąć, stawiając na odpowiednią suplementację. Istnieje sporo produktów, które pomogą w redukcji stresu, zwiększą poziom energii czy poprawią koncentrację. Należy jednak pamiętać, że stosowanie suplementów nie powinno stanowić zamiennika zdrowej i zbilansowanej diety.
Wśród suplementów, które mogą okazać się pomocne w uzyskaniu dobrych rezultatów podczas stosowania technik biohackingu, możemy wyróżnić:
-
adaptogeny: są to naturalne substancje, które pomagają organizmowi przystosować się do trudnych warunków. Świetnie sprawdzają się w zakresie redukcji stresu, ale też wpływają na poprawę odporności, wydolność organizmu i zdolności poznawcze: do najpopularniejszych zaliczamy: ashwagadhę, cytryniec chiński, różeniec górski;
-
nootropy: są to substancje, które poprawiają koncentrację i pamięć oraz wspomagają funkcjonowanie takich przekaźników, jak serotonina, dopamina czy GABA;
-
witaminy i minerały: w utrzymaniu dobrego zdrowia pomagają witaminy i minerały. Najlepiej uzupełniać je w diecie, jeżeli jednak nie ma takiej możliwości, warto postawić na suplementy z witaminą C, witaminą D, witaminami z grypy B, magnezem, wapniem czy cynkiem;
-
suplementy dla sportowców: osoby aktywne mogą wspomóc biohacking, korzystając z popularnych suplementów dla sportowców, takich jak aminokwasy BCAA czy odżywki białkowe oraz zestawy najważniejszych witamin i minerałów.
Bibliografia:
- Gangadharbatla, H. (2020). Biohacking: An exploratory study to understand the factors influencing the adoption of embedded technologies within the human body. Heliyon, 6(5), e03931
- S. Shinde, O. Meller-Herbert, “Biohacking”, 2017 Jul; 72(7):909. Doi. 10.1111/anae.13952
- S. Telles, S. K. Sharma, D. Chetry, and A. Balkrishna, “Benefits and adverse effects associated with yoga practice: A cross-sectional survey from India,” Complement Ther Med, vol. 57, Mar. 2021, doi: 10.1016/J.CTIM.2020.102644.
